ગુજરાતના લોકમેળાઃ ગુજરાતમાં દર વર્ષે 1600 ઉપરાંત નાના-મોટા મેળાઓ યોજાય છે. જેમાં 500 થી વધુ મેળા શ્રાવણ માસમાં યોજાય છે.સૌથી વધુ, લગભગ 159 મેળા સુરત જિલ્લામાં અને સૌથી ઓછા, લગભગ 7 જેટલા મેળા ડાંગ જિલ્લામાં યોજાય છે. કેટલાક લોકપ્રિય મેળાઓ નીચે મુજબ છે
ગુજરાત લોકમેળા
ગુજરાતમાં દરેક મેળાનું પોતાનું સ્થાન છે. મેળામાં માનવ મહેરામણ ઉમટી પડે છે. મેલો એટલે લોકગીતો ગાવાની, ઘેલોનો અવાજ, ઠેલોનો અવાજ, ગલુડિયાઓ, નવા નાસ્તા ખાવાની મજા જ અલગ છે.
ગુજરાતના મુખ્ય લોકમેળાઓ વિશે વાત કરીએ જે નીચે મુજબ છે.
શામળાજીનો મેળો
અરવલ્લી જિલ્લાના મેશ્વો નદીના કિનારે આવેલા પ્રાચીન મંદિર શામળાજી ખાતે દેવુથી અગિયારસથી કાર્તિકી પૂર્ણિમા સુધી મેળો ભરાય છે. આ મેળામાં આદિવાસીઓ અને ભીલો મોટી સંખ્યામાં હાજરી આપે છે.
તરણેતરનો મેળો
સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાના તરણેતર ગામમાં આવેલા ત્રિનેત્રેશ્વર મહાદેવના મંદિરે ભાદરવા સુદ ચોથથી ભાદરવા સુદ ચોથ સુધી યોજાતો આ મેળો ગુજરાત સહિત સમગ્ર ભારતમાં જાણીતો છે. ભારતની મુલાકાતે આવતા વિદેશીઓ પણ આ મેળાનો લાભ લે છે. આહીર, રબારી, કાઠી અને ભરવાડ યુવક-યુવતીઓ સુંદર એમ્બ્રોઇડરીવાળા ટ્યુનિક અને લાલ ફેન્ટા પહેરેલા તેમજ રંગબેરંગી એમ્બ્રોઇડરીવાળી છત્રીઓ સાથે રંગબેરંગી ઝાલરવાળો સ્કર્ટ અને તેમની સાથે ધાબળા પહેરેલી યુવતીઓ આ મેળાનું વિશેષ આકર્ષણ છે.
ભવનાથનો મેળો
જૂનાગઢ નજીક ગિરનારની તળેટીમાં સુવર્ણરેખા નદી પાસે ભવનાથ મહાદેવના મંદિરમાં મહાશિવરાત્રીની મધ્યરાત્રિએ ભગવાન ભવનાથની મહાપૂજા થાય છે. આ મહાપૂજાના સાક્ષી બનવા માટે નાગાબાવોના ટોળા આ સ્થળે ઉમટી પડે છે. આ ઉપરાંત જૂનાગઢ જિલ્લાના લાખો આહીર અને મેર લોકો, સાધુ-સંતો, ભક્તો દર્શનાર્થે આવે છે.
વૌઠાનો મેળો
અમદાવાદ જિલ્લાના ધોળકા તાલુકાના વૌઠા ગામ પાસે સાબરમતી, વાત્રક, હાથમતી, ખારી, મેશ્વો, માઝમ અને શેઢી નામની સાત નદીઓ મળે છે. ‘સપ્તસંગમ’ તરીકે ઓળખાતું આ સ્થાન એક પવિત્ર યાત્રાધામ માનવામાં આવે છે. કાર્તિકી અગિયારસથી કાર્તિકી પૂર્ણિમા સુધી ગુજરાતભરમાંથી લાખો લોકો અહીં સ્નાન કરવા આવે છે.
જન્માષ્ટમીનો મેળો
શ્રાવણ વદ આઠમના રોજ કૃષ્ણ જન્મોત્સવ નિમિત્તે ગુજરાતના અનેક શહેરો અને ગામડાઓમાં મેળાઓ ભરાય છે.
માતાજીની પલ્લી (પડલી)
આસો સુદ નોમના દિવસે રૂપાલ (જી. ગાંધીનગર)માં માતાની પાલખી ભરાય છે. જેમાં માંડવી પર ચોખ્ખું ઘી ફેલાવવામાં આવે છે.